Istilah Istilah Urang Minang Tentang Puaso

Tukang Tulih: Irwan Malin Basa (Dosen UIN Batusangkar, Sumatera Barat)

Bulan Ramadhan atau bulan puaso kicek urang Minang adolah bulan nan mulia. Banyak berkah di dalamnyo. Satiok bulan puaso, urang nan bariman bapuaso yaitu manahan hawa nafsu, indak buliah makan Jo minum pado siang hari.

Bagi urang Minang bulan puaso dan hal hal terkait jo puaso tu adopulo istilah istilah nyo dalam Bahaso Minang. Tantu sajo istilah iko ado sasudah Islam masuak ka Minangkabau. Apo sajo tu?

Partamo, Makan Parak Siang (sahur). Yaitu makan sebelum imsak atau manjalang subuah sasuai Jo wakatu nan alah ditantukan. Antah apo sababnyo disabuik Makan Parak Siang, antah lah. Alun ado pulo ambo mambaco sejarah nyo nan pasti lai.

Kaduo, babuko (berbuka). Membatalkan puaso Jo minum dan makan katiko menjelang magrib. Sasuai Jo wakatu nan alah ditantukan.

Katigo, Tanasu. Ado sebutan khusus di Pariangan kalau urang nan indak puaso tu disabuik Tanasu.

Kaampek, tontoang atau tabuah. Tontoang tabuek dari kayu nan panjang nyo sekitar 50 cm s/d 1 M. Dengan caro malubangi kayu tu dan dibuang isinyo. Kalau ditokok bisa nyariang bunyi nyo. Pado bulan puaso saisuak, sabalun ado sirine untuk mambari tahu urang rami kalau wakatu alah masuak, mako ditokok tontoang tu. Sadangkan tabuah dibuek dari batang karambia nan alah dibuang isinyo, dan di bagian pangka nyo ditutuik jo kulik jawi nan lah kariang. Katiko ditokok bagian kulik jawi tu, Mako mangaluakan bunyi nan cukuik gadang dan bisa tadanga dari jarak nan cukuik jauah.

Kalimo, pabukoan. Yaitu sesuatu nan dimakan katiko babuko, tetapi bukan nasi. Umpamonyo, kolak, lapek, bubua, dan lain sebagainya. Itulah limo kato kato Bahaso Minang nan bisa Kito sampaikan kini. Banyak nan lain lai. Bilo bilo nyo Kito sambuang baliak. (*)

Baca Juga :  Wartawan itu Merdeka

Sumber gambar: khazanah Republika. Diakses dari google free access.